9 Haziran 2016 Perşembe

MEMELİLER

Hayvanlar yaşam alanlarına göre üç temel şekilde sınıflandırılmıştı.Karada yaşayan hayvanlar, Suda yaşayan hayvanlar ve Havada yaşayan hayvanlar diye karada yaşayan hayvanlar ise memeliler, sürüngenler ve bazı kuş çeşitleridir.şimdi karada yaşayan hayvanlardan memeli hayvanları inceleyeyim.




                                          
   1.İNEK 
Boğanın dişisi olarak da bilinir. Karnının altında iki arka bacağı arasında iri memeleri vardır. Otla beslenir. Midesi dört gözlüdür. Geviş getirir. Boynuzları daimi olduğundan kırılınca yenisi çıkmaz. Bütün sığırlar gibi üst kesici dişleri bulunmadığından otu alt çene dişleriyle keser. Günde 70 kg kadar ot yer. Sütünden, etinden, deri ve gübresinden faydalanılır. 

            




    2.KÖPEK

 Yaşadığı yerler: Evcil ve vahşi olarak dünyanın hemen hemen her yerinde.
Özellikleri: Keskin koku alma ve işitme kabiliyetli etçil bir memeli. Sahibine bağlılığı ile şöhret bulmuştur.
Ömrü: 15-20 yıl.
Çeşitleri: Görünüş ve büyüklükleri farklı 100’den fazla köpek ırkı vardır. Çoban köpeği, av köpeği, polis köpeği..
             


  3.KEDİ
 Kediler ,kedigiller familyasından avcı, memeli, evcil, etçil bir hayvandır. İnsanlar, kedilerin arkadaşlığına ve onların haşarat, yılan ve akrep avlayabilme kabiliyetine önemlidir. 
             

    4.EŞEK 

Evcil olan eşek ,ot ile beslenen bir memelidir.Yük hayvanı olarak kullanılmaktadır.
                     


   5.AT
 Otçul ve memeli bir hayvan olan atlar evcil ve yabani olarak yaşamaktadırlar.En meşhur türleri Arap atı ,İngiliz atı ve Midillilerdir .Erkeğine aygır dişisine kısrak yavrusuna ise tay denilir.Yelesi ve kuyruk ucundaki kıllar uzundur.Geviş getirmezler.Üç tırnakları olup tırnaklarına toynak denilir.        

         


  6.KOYUN
Keçilere benzerliği ile aynı Familyada olduğu düşünülen koyunlar evcilleştirilmiş memeli hayvanlardır.Sürü olma eğilimleri yüksektir .Etinden sütünden ve yününden faydalanılır.Burun kısımları çıplak vücutları kalın tüylerle kaplıdır.Erkeklerinde her zaman  boynuz bulunurken dişilerinde nadiren vardır.Yılda iki kez ve her defasında 1-3 tane yavru doğururlar.Gebelikleri 5-11 ay sürmekte. Ömürleri 10-12 yıl arasındadır.


                   


7.KEÇİ
Keçi Yaşadığı yerlerDağlık ve kayalık yerlerde yabani veya evcil olarak. 
Özellikleri: Sarp yamaçlara rahatça tırmanan çevik, zarif bir hayvan. Boynuzları geriye doğru kıvrıktır. Çenesi sakallıdır. Bitki filizlerini kemirdiğinden zararlara sebep olur.
Ömrü: 12-15 yıl. 
Çeşitleri: Evcil keçi, Alpdağı keçisi, yılan yiyen keçi, dağ keçisi ,Ankara tiftik keçisi...

                              



   8.FİL
Ot ile beslenen filler karada yaşayan en iri hayvandır. Uzun hortumlarıyla ve kalın bacaklarıyla 
bilinen hayvandır.Genellikle su kenarında yaşamayı tercih ederler. Doğal ortamlarda 70 yıl kadar yaşar;dokunma,görme ve işitme yolu ile iletişim kurarlar.Uzun mesafelerde, filler insanın duyamayacağı kadar düşük frekanslı sesler ve sismik iletişim yolu ile haberleşir. Bir fil başka bir filin çıkardığı sesi 8 kilometre uzaktan duyabilir.

                       


   9.ASLAN
Aslan , Kedigiller ailesinden etçil memeli bir hayvan türüdür.Hindistanın koruma altına alınmış küçük bir bölümünde ve Afrika  kıtasında yaşamaktadırlar.Erkekleri ortalama 400 dişileri ise 150 kilo ağırlığındadır.İki yaşında çiftleşmeye başlarlar olgunluğa ise beş yaşında girerler.Açık toprakları severler. Kedigiller familyasının tek sosyal türüdürler. Sayısı 20 kadar olan sürüler halinde yaşarlar. 

                           


  10.ZÜRAFA
Zürafalar ortalama 5 metre boyunda olup (4-6 metre arası) dünyanın en uzun hayvanı ünvanını almışlardır. Zürafalar uzun bacakları, uzun boyunları ve kendilerine özgün benekleri ile tanınırlar. Eski zamanlarda insanlar zürafaların leopar ve deve türünün karışımından olan bir melez ırk olduklarına inanmışlardır.Afrikada yaşayan bu hayvan saate 52 Km/saat hız ile koşabilir.Günlerinin çoğunu yemek tüketerek yaşarlar, yetişkin bir zürafa yaklaşık 45 Kg ağaç yaprağı tüketir.Zürafaların boyunları uzun ama gerdan boyu kısa olduğundan su içmek için bacaklarını yeteri kadar açıp eğilmeleri gerekmektedir.



    11.TİLKİ
Etçil memelilerdir. Büyük kulakları ve uzun kuyrukları vardır. Burnu sivridir. Koku alma ve işitme duygusu çok güçlüdür. Boyu 90 cm, kuyruğu 50 cm, ağırlığı 5-6 kg kadardır. Daha küçük boyda olanları da vardır. Toprak altındaki kemiricilerin ıslık gibi çıkan seslerini işitir, toprağı kazarak onları inlerinde yer. Yiyeceklerinin çoğunu tavşanlar ve fareler meydana getirdiği için faydalı sayılır. Postu kıymetlidir. İnsanlardan başka düşmanı yok gibidir. Postları için tilki yetiştiren özel çiftlikler de vardır. Çok hızlı koşar. En iyi av köpeği bile bir tilkiyi yakalamakta zorluk çeker. Birkaç girişi olan 15-20 metre uzunluktaki inlerde yaşar. Gece avlanır. Esas besin kaynağı fare olmakla beraber kuş, küçük memeli, sürüngen, leş ve meyve de yer. 

                       



   12.TAVŞAN
 Tavşanlar otoburdurlar, yeşillik ve ot ile beslenirler. Yaşam zamanları 4-9 yıl arasında değişir.Yaklaşık 50 ye yakın değişik farklı tavşan türü bulunmaktadır.

                         

     13.AYI

  Ayı  iri gövdeli, etçil, memeli bir hayvan. Semiz ve yuvarlak vücudu, sık kıllı, kalın postlu ve kısa kuyrukludur. Başı uzunca olup, geniş alınlı, sivri burunlu, kısa yuvarlak kulaklı ve gözleri küçüktür. Bütün ayılar ayak tabanları üzerinde yürürler. Kutup ayısı hariç hepsinin tabanları çıplaktır. Her pençe beş parmaklı, kanca gibi kıvrık, içeri çekilmeyen iri güçlü tırnaklıdır. Arka bacakları öndekilerden daha kısa olduğundan sırtları omuzlara doğru bir kambur görünümü taşır. Tabanlarına basarak yürüdüklerinden hızlı koşamasa da arka ayaklarının üzerine rahatça dikilebilirler. Tehlike karşısında 35-40 km hızla koşabilirlerse de bu koşuya fazla dayanamazlar.

                             

    14.MAYMUN 
Memeli hayvanlardır.Kuyruklarını, sarılma, kavrama, sallanma, tırmanma ve yiyecek toplamada üçüncü bir el gibi kullanırlar. Düşen yavrularını kurtarmada ve bir ağaçtan diğerine geçmede kuyruklarını kullanırlar.Maymunların ayak, taban ve yüzlerinin dışında vücutları tüylüdür. Kaba etleri kılsız olanlar da vardır. Kılsız yerleri kırmızımsı veya mavi renktedir. Büyüklükleri çok değişiktir. Boyları 12-13 cm olan makilerle sahibinin cebine veya bir bardağa rahatça sığabilen minik marmosetten 300 kg ağırlığı olan gorile kadar farklı birçok türü vardır. 


                    



                                                  


           

HEM SUDA HEM KARADA YAŞAYAN HAYVANLAR

 

  Bu hayvanlar yaşamlarının bir bölümünü karada bir bölümünü de 

suda geçirir. Su kaplumbağası , kurbağa , su yılanı , timsah , kaz ,

ördek , martı , pelikan , karabatak ve penguen hem suda hem de 

karada yaşayan hayvanlardır.


1.SU KAPLUMBAĞASI

Diğer kaplumbağalardan farklı olarak, yanaklarındaki kırmızı, turuncu ya da sarı tonlarındaki lekelerdir. Bu tür yaklaşık 1,5 kg lık bir ağırlığa ve dişiler 35 cm, erkekleri ise 25 cm e kadar bir uzunluğa sahiptirler. Sağlıklı bir su kaplumbağası akvaryumda beslendiğinde 30 yıl yaşayabilir. Bu sürede yavaşça büyür. Yaşamının ilk yılında 5 ile 7 cm büyür. İkinci yılında ise 7 ile 11 cm bir uzunluğa ulaşır. Üçüncü yaşına gelince erkek 8 ile 12 cm, dişi ise 9 ile 15 cm büyüklükte olur. Dördüncü yıllarında erkek 10 ile 14 cm, dişi ise 13 ile 18 cm uzunluğa ulaşır. Beş yaşında bir erkek kaplumbağa 13 cm, dişi ise 17 cm boyutlarındadır

                     .


2.KAZ


Kaz, iri ve beyaz veya boz tüylü, ayakları perdeli kuş türlerine verilen ad.
Erkek ve dişisi aynı büyüklüktedir. Genellikle kuğulardan küçük, ördekten büyüktür. Beslenme şekli kuğu ve ördeklerden farklıdır. Genellikle Doğu Anadolu bölgesinde bulunur.Özellikle Kars bölgesinde yetiştirilir. Lezzeti ve onunla yapılan yemekler bölgede meşhurdur.Başlıca besinleri otlardır. Fakat böcek, yumuşakça ve küçük omurgalıları yiyen türleri de vardır. Hızlı bir yüzücü olmamasına rağmen suda rahatça yüzer, daldığında uzun zaman su altında kalabilir. Gagaları ile kanatlarını düşmanlarına karşı silah olarak kullanır. Kanatları uzun uçlara doğru sivrilen yumuşak sık tüylerle örtülüdür

                                    

3.MARTI
Özellikleri: 35 cm kadar boya sahip, uzun ve sivri kanatlı, iyi uçucu ve yüzücü bir kuş, parmakları perdelidir.
Yaşam şekilleri: Toplu yaşarlar.
 Çeşitleri: Pek çok çeşidi bulunmaktadır. Cüce martı, gümüşsel martı, kara martı, güler martı önemlileridir. 
                                 

4. PENGUEN
Kanatları uzun telek tüylerinden yoksun olup, kırılmadığı için uçmaya yaramaz. Buna karşılık yüzmede çok kuvvetli yüzgeç vazifesi görürler. Buzlar üzerine sıçrayabilir ve çok iyi kayabilirler. Göğüslerinin üzerinde yatarak yüzgeç kanatlarının yardımıyla kızak gibi kayarak, karaların birkaç yüz kilometre içlerine gidebilirler. Yalnız üreme mevsimlerinde yumurtlamak için karaya çıkarlar. Vücutlarını örten sık tüyler ve deri altlarındaki kalın yağ tabakaları ile  sıfırın altındaki dondurucu soğuklarından korunurlar. Vücut ısılarını ayarlayan otomatik bir mekanizmaya sahiptirler. Gerektiğinde kan damarlarıyla deriye giden kanı azaltarak, yükselterek ve tüylerini dikleştirerek vücut sıcaklıklarını kontrol ederler

KARADA YAŞAYAN (UÇAMAYAN)KUŞLAR

Kuşlar vücutları tüylerle örtülü, akciğer solunumu yapan, sıcakkanlı, yumurtlayan, gagalı, kanatlı omurgalı hayvanlardır. Fakat konumuz sadece karada yaşayan canlılar olduğu için bu türe örnek olarak sadece Deve Kuşunu vereceğiz.

1.DEVE KUŞU
Nesli tükenmemiş kuşların en büyüğüdür. Büyümüş bir erkek deve kuşu 1.5-2 m yükseklikte, 2.5 m uzunlukta, 150 kg ağırlıktadır. Deve kuşlarında göğüs kemiği çıkıntısı bulunmaz. Afrika deve kuşları  iki parmaklıdır. Vücutları ağır olduğundan uçamazlar. Normal bir attan hızlı koşarlar. Baş ve boynu çıplak, ayakları uzun, kuvvetli ve etlidir . Görme duyusunun yanında koku alma hissi de kuvvetlidir. Tek ayağı kırılan deve kuşu, öbür ayağı ile seke seke yol alamaz. Olduğu yerde kalır. Yardım gelmezse açlıktan ölür. Saatte 60-70 km hızla koşarlar. İlk hızları 100 kilometreyi bulur. 


SÜRÜNGENLER



Sürüngenlerin Özellikleri : Pullarla kaplıdır.Vücut sıcaklığı, kuşlarla memelilerin tersine değişkendir. Sürüngenlerin özelliklerinden biriside büyük çoğunlukla etle beslenmeleridir. Sürüngenler omurgalı sürüngenler ve omurgasız sürüngenler olarak sınıflandırılır. Omurgalı sürüngenler ve omurgasız sürüngenleri hep beraber inceleyeceğiz.

 1- BUKALEMUN 
Uzunluğu 11 ila 80 cm. dir. Bukalemun özellikle Afrika’ da yaşayan bir kertenkeledir. Hareketli gözleri, uzaktan sineklere fırlattığı dili ve renk değişmesi ile ünlüdür. Yurdumuzun güney kıyısında kurak yerlerdede değişik türleri yaşamaktadır. 


                                    



2- İGUANA 

 Uzunluğu 80 ila 150 cm arasında değişen bir sürüngendir. Güney Amerikada yaşayan ve birçok türü bulunan bir kertenkeledir. Bazı türleri ağaç üzerlerinde yaşar. Renkleri göz alıcıdır. Sırtında bir çıkıntı bulunur.

                            



3- YEŞİL KERTENKELE 
 Uzunluğu 20 ila 30 cm civarında olan bu sürüngen Avrupa’ da yaşayan bir kertenkeledir. Aynı zamanda Anadolu’ da çok görülür. Kertenkele deyince akla gelen ilk sürüngendir.


                  



4- HERMANN KAPLUNBAĞASI 

Uzunluğu 13 ila 20 cm civarında olan bu kara kaplunbağası Avrupa’ da koruma altına alınmıştır. Bu kaplunbağa orman yangınlarından çok etkilenmişlerdir

                   


5- NİL TİMSAHI 

Uzunluğu kuyruk dahil 5 ile 8 metre civarındadır. Afrika’ da Nil Nehri kıyısındaki bataklıklarda yaşar. Su kenarlarında yakaladığı kuşları ve memelileri yakalayarak beslenir. Ağırlaşmak için taşları yutabilir.